Từ bao đời nay, người dân làng Đê Sơmei, xã Đak Sơmei phải dùng nước suối, nước giọt để uống và sinh hoạt hàng ngày. Vì vậy hàng năm số người trong làng mắc bệnh da liễu, đường ruột, mắt,… chiếm tỷ lệ khá cao. Năm 2013, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự tài trợ về kinh phí của Chương trình Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn (NS&VSMTNT) tỉnh đầu tư xây dựng hệ thống nước tự chảy phục vụ sinh hoạt, với tổng số vốn trên 3.318 triệu đồng. Công trình bao gồm một bể chứa ở thượng nguồn, hệ thống đường dẫn nước có tổng chiều dài 8km và 12 bể lọc nước phục vụ nước sinh hoạt cho bà con dân làng Đê Sơmei.
Khó diễn tả hết niềm vui của bà con dân làng khi lần đầu tiên nước sinh hoạt đưa về đến tận làng thông qua hệ thống ống dẫn nước suối tự chảy và được xử lý bằng bể lọc trước khi đem về sử dụng. Ngày khánh thành công trình nước sạch này, cả làng đều nghỉ làm đến chia vui, nhiều gia đình còn mang theo gà, rượu ghè. Đội cồng chiêng của làng ai cũng tươm tất trong những bộ áo, váy truyền thống của người Bahnar tập trung đến sân nhà Rông của làng múa hát ăn mừng. Hiện nay làng Đê Sơmei có 157 hộ, với 862 nhân khẩu sinh sống, dân số chủ yếu là người đồng bào Ba Na. Đây là một trong 3 làng đặc biệt khó khăn của xã, giờ đã được sử dụng nước sinh hoạt bằng hệ thống nước tự chảy qua bể lọc, chấm dứt một thời kỳ người và gia súc cùng dùng chung một dòng nước. Ông HNganh một người lớn tuổi trong làng phấn khởi cho biết: “Hôm nay dân làng chúng tôi rất cảm ơn Đảng, Nhà nước cùng cán bộ và các ban, ngành của huyện, của xã đã lo cho chúng tôi có nước tự chảy. Trước kia bà con dân làng chúng tôi khổ, khó khăn không có nước sinh hoạt. Cán bộ thôn trưởng đi họp ý kiến Nhà nước giúp hỗ trợ đào giếng thì do đất cát nên sập bà con không được dùng. Nay được Đảng, Nhà nước hỗ trợ lo cho chúng tôi, nay có nước tự chảy từ núi về làng, bà con phấn khởi, giờ không phải tắm nước dơ như trước nữa. Bây giờ thì có nước sạch rồi rất cám ơn Đảng, Nhà nước. Nay chúng tôi sẽ giữ nguồn nước này cho đảm bảo để cho bà con chúng tôi có nước uống, nước tắm”.
.bmp.aspx "niem-vui-khi-nuoc-ve-lang-1-(1).bmp")
Trong niềm vui hân hoan khi nước sạch về làng, nhiều người dân đã không giấu nổi niềm tin, già làng Yơk cho biết thêm: “Bây giờ dân làng không phải đi xa hàng trăm mét để lấy nước đem về dùng nữa, mà nước đã về làng rồi, trong, sạch và mát lắm, giờ mình muốn lấy bao nhiêu nước cũng được”. Nhờ có nước sinh hoạt được xử lý hợp vệ sinh mà đời sống, sinh hoạt của người dân làng Đê Sơmei đã được cải thiện, sức khỏe cũng được đảm bảo hơn. Đây thực sự là một thay đổi lớn về nước sinh hoạt ở vùng đồng bào DTTS khó khăn.
Được biết hiện nay xã Đak Sơmei còn làng Đê Pra là làng đặc biệt khó khăn và cũng là làng còn khó khăn về nước sinh hoạt. Nhưng để đầu tư được một công trình nước tự chảy cho nhân dân chi phí xây dựng là khá lớn, do đó xã đang tích cực vận động nhân dân tiết kiệm và bảo vệ nguồn nước. Đồng thời huy động, lồng ghép các nguồn hỗ trợ từ các chương trình mục tiêu Quốc gia để đưa nước sạch về làng. Đây cũng là mục tiêu để xã Đak Sơmei phấn đấu hoàn thành tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM. Nói về vấn đề này, anh ChRêng, phó Bí thư Đảng ủy xã Đak Sơmei cho biết thêm: “Đak Sơmei là xã vùng sâu, vùng xa, có 10 thôn làng mà có 3 làng đặc biệt khó khăn nhất. Bây giờ được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đầu tư cho nước tự chảy. Để bảo vệ công trình nước sinh hoạt cho bà con, xã sẽ tích cực vận động dân làng phối hợp với quân - dân - chính Đảng quản lý, bảo vệ. Đồng thời, xã tiếp huy động, lồng ghép các nguồn hỗ trợ từ các chương trình mục tiêu Quốc gia để đưa nước sạch đến các làng khó khăn, phục vụ nước sinh hoạt cho nhân dân”.
Việc xây dựng các công trình nước sạch, vệ sinh môi trường ở các làng đồng bào DTTS vùng sâu, vùng xa như làng Đê Sơmei có ý nghĩa quan trọng, không chỉ giúp đồng bào có nước sinh hoạt, mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống. Đồng thời đang góp phần tích cực vào việc hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM của xã giai đoạn 2010 - 2015.
Hà Xuyên